Trận vượt sông Mê Kông đánh chiếm thị xã Kông Pông Chàm của Sư đoàn 320 và các đơn vị phối thuộc là trận đánh vượt sông táo bạo và quy mô lớn nhất của quân đội ta từ trước tới nay. Đã có nhiều bài viết về trận đánh này, hôm nay trang Lính Tây Nguyên giới thiệu cùng bạn đọc bài viết của bạn Trần Đăng Quế - một cán bộ trinh sát của Quân đoàn.
THỰC HÀNH TẤN CÔNG THỊ XÃ KÔNG PÔNG CHÀM
Trần Đăng Quế
Sau mấy ngày tiến quân dồn dập, các đơn vị của ta đã tiến vào đất CPC với một quảng đường khá xa. Lúc này hầu hết các đơn vị của Quân đoàn cùng các đơn vị của Quân khu 7 và của Bộ đã đứng chân trên đất CPC. Để chẩn chính lại đội hình và chuẩn bị cho các cuộc tấn công tiếp theo, hơn nữa sông Mê Công coi như một vật cản tự nhiên ngăn bước tiến của Quân ta. Sau khi đã điều chỉnh xong đội hình của các đơn vị thuộc Quân đoàn. Các đơn bắt đầu làm công tác chuấn bị cho cuộc tấn công này. Cũng phải nói thêm tình hình địch một tý. Sau khi bị thất bại nhưng các đơn vị của Pôn Pốt chưa tan rã hẳn mà dạt sang hai bên. Chúng vẫn còn cơ bản hệ thống chỉ huy các cấp. Các đơn vị thọc sâu của ta theo mục tiêu được giao cứ tiến. Các đơn vị phía sau làm nhiệm vụ truy quét tàn quân . Nhiệm vụ này cũng không kém phần ác liệt đòi hỏi mất nhiều thời gian. Quân ta tiến đến sát phía đông Koong Pông Chàm nhưng chủ yếu dọc theo Quốc lộ, cách xa hai bên đường ta chưa thể triển khai quân đến các khu vực này , có nhiều vùng địch vẫn kiểm soát. Cụ thể phía bờ đông Kông Pông Chàm , cách trục đường khoảng 3 km vẫn còn địch, chúng còn khá mạnh. Các đơn vị của ta khi tiến đến đây đã phải bố trí ngay phòng ngự chống các đợt phản kích của định. Phía bờ Tây , lợi dụng bờ sông Mê công tương đối dốc , qua quan sát địch bố trí một hệ thống phòng ngự tương đối vững chắc. Theo các tin tức ta nắm được. Bộ trưởng Quốc phòng của Pôn Pốt là Xo Xen trực tiếp chỉ huy trận tuyến phòng ngự này. Phía ta các đơn vị đã được giao nhiệm vụ cụ thể. Riêng trinh sát của Quân đoàn trước lúc thực hành tấn công theo lệnh của Tư Lệnh Kim Tuấn, tổ chức một toán trinh sát vượt sông bằng thuyền thẳng vào trận địa phòng ngự của địch, như nhiệm vụ được giao "sang trước bộ binh 5 phút cũng được ". Tôi lại được giao nhiệm vụ tổ chức chỉ huy thực hiện nhiệm vụ này , tiến hành lựa chọn và cử những đồng chí dạn dầy trận mạc tham gia toán này. Thực tế nhiều đồng chí khi giao nhiệm vụ đều nghiêm chỉnh chấp hành, mặc dù biết khả năng hy sinh là rất cao . Cùng lúc này tiểu đoàn giao cho đ/c Tân(lúc này đã có quyết định chính thức là đại đội trưởng, sau này là Đại tá nguyên Trưởng phòng điều tra hình sự Quân đoàn 3 hiện đang sống ở Gia lai) trực tiếp chỉ huy một tổ đi tìm thuyền cho toán chúng tôi vượt sông. Lần này thì toàn bộ toán xác định coi như toán "cảm tử quân". Khi một chiếc thuyền nhỏ bé bơi qua sông rộng khoảng 1 km thẳng vào trận địa phòng ngự của địch thì thoát làm sao được. Một ngày làm công tác chuẩn bị thấp thỏm lo âu và thực sự căng thẳng. Đến chiều đ/c Tân báo cáo lên trên là đã đi suốt dọc bờ sông nhưng không tìm thấy một chiếc thuyền nào cả, đồng thời cấp trên cũng bỏ luôn phương án cho toán trinh sát vượt sông bằng thuyền sang trước . Thôi nhiệm vụ này thì lập tức n/v khác lại đến. Tôi lại được giao nhiệm vụ tổ chức một toán trinh sát khác đi cùng Trung đoàn bộ binh 52 lên phía bắc , vượt sông bằng thuyền, tấn công một bên sườn trận địa phòng ngự của địch, chọn bến vượt cách phía bắc trực đường khoảng 2 km. Khi đội hình lên đến nơi và bắt đầu ghép thuyền để thực hành vượt thì bất ngờ địch bên cạnh sườn phản kích bắn vào đội hình của ta dữ dội, một số đồng chí của ta đã thương vong ngay khi chưa vượt sông. Tôi cùng cả toán nằm rạp xuống dưới làn đạn của địch. Vì đêm tối không thấy rõ và không phân biệt được. Tôi chỉ cách khẩu 12,7 ly của địch hơn chục mét, địch bắn xối xả, có lẽ súng không thể hạ tà âm hơn nữa cho nên chúng tôi không dính đạn. Lúc này cả đạn ta và đạn địch bắn loạn xạ, không phân biệt được đâu là ta đâu là địch. Một lúc sau đơn vị bộ binh yêu cầu pháo cối bắn chi viện. Nhưng mà đêm tối địch ta đan xen rất khó. Cả cối , pháo ta và pháo địch cùng bắn vào một chỗ nghe chát chúa. Khoảng một giờ sau thì được lệnh rút. Coi như mũi tấn công bí mật phía bắc không thực hiện được, một số đồng chí của ta đã thương vong. Tôi cùng toán quay về trục đường lộ, lại được giao n/v chuyển cánh sang cùng vượt sông với Trung đoàn 64 - Sư đoàn 320 , dưới sự chi viện hỏa lực . Suốt cả đêm không hề chợp mắt. Các đơn vị tìm vị trí triển khai trận địa bắn dọc phía đông bờ sông đủ các loại từ ĐKZ57, ĐKZ75, 85 ly nòng dài, 14ly5, 12ly7 cả 37ly, 57ly.. vv cũng được bố trí bắn bộ binh địch. Phía Tây sông Mê công , địch chắc cũng đã biết ta chuẩn bị tấn công. Suốt đêm chúng cũng dùng hỏa lực bắn thẳng sang phía đông , nhằm phá chuẩn bị của ta, đạn bay vèo vèo, tiếng nổ chát chúa, cũng khen cho các đơn vị vẫn bình tĩnh triển khai coi như không có gì xảy ra. Đến gần sáng tất cả các lực lượng đã sẵn sàng. Bộ binh , Xe tăng PT76 , Xe bọc thép lội nươc đã ám sát bờ sông, các Ca nô của Công bình dùng để chở bộ binh đã được hạ thủy, các trận địa đã sẵn sàng nhả đạn, tất cả chỉ có chờ lệnh tiến công.
Rồi trời cũng sáng dần đến mức đã quan sát được phía Tây bờ sông . Lệnh nổ súng bắt đầu. Các trận địa pháo của ta đồng loạt nã pháo vào các trận địa địch, tạo ra một màn khói dầy đặc bao trùm trận địa địch. Các đơn vị bộ binh bắt đầu xuống Ca nô( mỗi chiếc chở một trung đội). Các xe tăng PT76, Xe lội nước bắt đầu thực hành bơi vượt sông. Khi bốn chiếc Ca nô nổ máy chạy ra được một đoạn tôi thấy một chiếc dừng lại , tôi đoán trúng đạn của địch, lúc này các trận địa hỏa lực của địch cũng bộc lộ. Lập tức các trận địa hỏa lực của ta nhả đạn. Tôi thấy ngay loạt đạn đầu tiên hầu hết các trận địa hỏa lực địch bị tiêu diệt. Qua ống nhòm quan sát thấy cả súng và xác địch tung lên. Dưới sông còn lại ba chiếc mở hết vận tốc chạy thẳng vào trận địa phòng ngự của địch. Khi sát bờ bộ binh nhanh chóng tiếp đất. Địch trên bờ ném lựu đạn xuống, quân ta rất nhanh nhặt lựu đạn ném lại, đồng thời hỏa lực bắn thẳng của ta đã chi viện tối đa làm cho địch không ngóc đầu lên được. Các chiến sĩ bộ binh của ta đã nhanh chóng tràn lên đánh chiếm đầu cầu vào trận địa địch tạo cho các chuyến vận chuyển sau được thuận lợi, các Ca nô dưới sông tiếp tục quay vòng chở các đơn vị tiếp sau. Các xe tăng PT76 , Xe bọc thép của ta sau khi xuống sông thực hành bơi vượt sông nhưng do tốc độ chậm lại bị nước đẩy cho nên dạt xuống hạ lưu, không lên đúng bến vượt theo dự kiến. Tôi đã chứng kiến nhiều trận đánh nhưng đây có lẽ là trận đánh đẹp nhất tôi được thấy. Rồi đến lượt toán trinh sát của tôi cũng xuống Ca nô vượt sông. Tôi nhớ chúng tôi sang chuyến thứ ba. Khi xuống Ca nô đạn địch vẫn bắn rất nhiều nhưng tôi nghĩ toàn súng nhỏ lại đuối tầm cho nên chỉ nghe lạch cạch bên mạn thuyền và lụp bụp như vãi đạn giữa sông.Toàn bộ người trên Ca nô đều nằm rạp xuống và rồi chúng tôi cũng sang bờ, nhanh chóng cùng bộ binh phát triển vào trung tâm thị xã. Đang vận động thì bỗng nghe một tiếng nổ khủng khiếp rung chuyển mặt đất và một cột khói khổng lồ ngay trung tâm thị xã, sau thời gian trấn tĩnh tôi nghĩ địch bị thất thủ và đã cho hủy một kho đạn lớn ngay trung tâm , mảnh đạn cùng nhiều loại đạn khác nhau bay tung ra với bắn kính rất lớn , cả Thị xã Kông Pông Chàm phủ một màn khói pháo đạn đầy đặc. Toán trinh sát cùng bộ binh phát triển chiến đấu. Tôi cũng khen cho các đơn vị bộ binh từ đánh rừng núi sang đánh Thành phố mà động tác cứ thoăn thoắt , rất linh hoạt, chỉ tội bắn hơi nhiều, tôi hỏi sao các đồng chí bắn nhiều thế, họ trả lời nghi ngờ là bắn không chờ thấy địch, bắn nhầm hơn bỏ sót.Tôi nghĩ đây có lẽ là kinh nghiệm chiến đấu của họ. Sau vài giờ nổ súng quân ta đã tràn sang thị xã Kông Pông Chàm rất đông. Tôi cùng toán trinh sát tìm một ngôi nhà tầng cao nhất thị xã cẩn thận tiểu trừ định và lên sân thượng đặt đài quan sát. Quân ta tiếp tục phát triển vào cả chiều rộng và chiều sâu. Các phà cũng được lắp ghép xong, xe các loại cũng đã bắt đầu sang sông. Quá trình tham gia trận đánh toán tôi có thông tin đi cùng mọi diễn biến tôi đã trực tiếp báo cáo với đ/c Nguyễn văn Nội tiểu đoàn trưởng và Nguyễn Văn Tức - Trưởng phòng Trinh sát , quân báo Quân đoàn , đồng thời nhận sự chỉ đạo của cấp trên. Đến trưa toàn bộ Thị xã Kông Pông Chàm đã được giải phóng, địch một số bị tiêu diệt còn lại dạt ra hai bên. Trận tấn công Thị xã Kông Pông Chàm đã giành thắng lợi . Lợi dụng thắng lợi trận Kông Pông Chàm của Sư 320 , các đơn vị của Sư đoàn 10 đã nhanh chóng vượt lên tổ chức lực lượng đánh thẳng về hướng Nông Penh , Kông Pông Thom , Xiêm Riệp./.
Rồi trời cũng sáng dần đến mức đã quan sát được phía Tây bờ sông . Lệnh nổ súng bắt đầu. Các trận địa pháo của ta đồng loạt nã pháo vào các trận địa địch, tạo ra một màn khói dầy đặc bao trùm trận địa địch. Các đơn vị bộ binh bắt đầu xuống Ca nô( mỗi chiếc chở một trung đội). Các xe tăng PT76, Xe lội nước bắt đầu thực hành bơi vượt sông. Khi bốn chiếc Ca nô nổ máy chạy ra được một đoạn tôi thấy một chiếc dừng lại , tôi đoán trúng đạn của địch, lúc này các trận địa hỏa lực của địch cũng bộc lộ. Lập tức các trận địa hỏa lực của ta nhả đạn. Tôi thấy ngay loạt đạn đầu tiên hầu hết các trận địa hỏa lực địch bị tiêu diệt. Qua ống nhòm quan sát thấy cả súng và xác địch tung lên. Dưới sông còn lại ba chiếc mở hết vận tốc chạy thẳng vào trận địa phòng ngự của địch. Khi sát bờ bộ binh nhanh chóng tiếp đất. Địch trên bờ ném lựu đạn xuống, quân ta rất nhanh nhặt lựu đạn ném lại, đồng thời hỏa lực bắn thẳng của ta đã chi viện tối đa làm cho địch không ngóc đầu lên được. Các chiến sĩ bộ binh của ta đã nhanh chóng tràn lên đánh chiếm đầu cầu vào trận địa địch tạo cho các chuyến vận chuyển sau được thuận lợi, các Ca nô dưới sông tiếp tục quay vòng chở các đơn vị tiếp sau. Các xe tăng PT76 , Xe bọc thép của ta sau khi xuống sông thực hành bơi vượt sông nhưng do tốc độ chậm lại bị nước đẩy cho nên dạt xuống hạ lưu, không lên đúng bến vượt theo dự kiến. Tôi đã chứng kiến nhiều trận đánh nhưng đây có lẽ là trận đánh đẹp nhất tôi được thấy. Rồi đến lượt toán trinh sát của tôi cũng xuống Ca nô vượt sông. Tôi nhớ chúng tôi sang chuyến thứ ba. Khi xuống Ca nô đạn địch vẫn bắn rất nhiều nhưng tôi nghĩ toàn súng nhỏ lại đuối tầm cho nên chỉ nghe lạch cạch bên mạn thuyền và lụp bụp như vãi đạn giữa sông.Toàn bộ người trên Ca nô đều nằm rạp xuống và rồi chúng tôi cũng sang bờ, nhanh chóng cùng bộ binh phát triển vào trung tâm thị xã. Đang vận động thì bỗng nghe một tiếng nổ khủng khiếp rung chuyển mặt đất và một cột khói khổng lồ ngay trung tâm thị xã, sau thời gian trấn tĩnh tôi nghĩ địch bị thất thủ và đã cho hủy một kho đạn lớn ngay trung tâm , mảnh đạn cùng nhiều loại đạn khác nhau bay tung ra với bắn kính rất lớn , cả Thị xã Kông Pông Chàm phủ một màn khói pháo đạn đầy đặc. Toán trinh sát cùng bộ binh phát triển chiến đấu. Tôi cũng khen cho các đơn vị bộ binh từ đánh rừng núi sang đánh Thành phố mà động tác cứ thoăn thoắt , rất linh hoạt, chỉ tội bắn hơi nhiều, tôi hỏi sao các đồng chí bắn nhiều thế, họ trả lời nghi ngờ là bắn không chờ thấy địch, bắn nhầm hơn bỏ sót.Tôi nghĩ đây có lẽ là kinh nghiệm chiến đấu của họ. Sau vài giờ nổ súng quân ta đã tràn sang thị xã Kông Pông Chàm rất đông. Tôi cùng toán trinh sát tìm một ngôi nhà tầng cao nhất thị xã cẩn thận tiểu trừ định và lên sân thượng đặt đài quan sát. Quân ta tiếp tục phát triển vào cả chiều rộng và chiều sâu. Các phà cũng được lắp ghép xong, xe các loại cũng đã bắt đầu sang sông. Quá trình tham gia trận đánh toán tôi có thông tin đi cùng mọi diễn biến tôi đã trực tiếp báo cáo với đ/c Nguyễn văn Nội tiểu đoàn trưởng và Nguyễn Văn Tức - Trưởng phòng Trinh sát , quân báo Quân đoàn , đồng thời nhận sự chỉ đạo của cấp trên. Đến trưa toàn bộ Thị xã Kông Pông Chàm đã được giải phóng, địch một số bị tiêu diệt còn lại dạt ra hai bên. Trận tấn công Thị xã Kông Pông Chàm đã giành thắng lợi . Lợi dụng thắng lợi trận Kông Pông Chàm của Sư 320 , các đơn vị của Sư đoàn 10 đã nhanh chóng vượt lên tổ chức lực lượng đánh thẳng về hướng Nông Penh , Kông Pông Thom , Xiêm Riệp./.
Vinh tháng 5 năm 2019
