TRÒ CHUYỆN VỚI PHU NHÂN THƯỢNG TƯỚNG VŨ LĂNG
Mẹ em ở Sài Gòn ra . Mẹ em mời anh tối 9/8 đến nhà hàng ở Giảng Võ dùng cơm .
Nghe Mai nói vậy tôi rất vui . Tôi ngưỡng mộ phu nhân Thượng tướng Vũ Lăng từ lâu qua các câu chuyện mà chưa một lần gặp nên rất muốn được gặp Cụ .
Do tắc đường nên tôi đến trễ tới chục phút . Đến nơi đã thấy Trung tướng Khuất Duy Tiến , Trung tướng Mai Hồng Bỉnh , Đại tá nguyên Phó Tư lệnh Quân đoàn 3 - Khuất Duy Hoan , nhà văn Nguyễn Trọng Luân và những người thân thiết với gia đình Thượng Tướng Vũ Lăng như Minh Cầm , Nhân , anh Khuất Việt Hồng . Phu nhân Thượng tướng Vũ Lăng đi taxi bị tắc đường thành ra phải mang xe máy ra đón . Vừa bước vào phòng Cô đã niềm nở chào hỏi mọi người . Ở cái tuổi 87 , Cô đi lại hơi chậm nhưng giọng nói vẫn còn rất khỏe . Cô kể : Năm 2018 khi vào Quân đoàn 3 tặng các kỷ vật của Thượng tướng Vũ Lăng cho bảo tàng của Quân đoàn . Quân đoàn có mời Cô phát biểu . Sợ Cô không đứng được để phát biểu , các cháu ở Quân đoàn chuẩn bị sẵn một chiếc ghế sa lông để tôi ngồi phát biểu . Tôi nói vui với mọi người : nếu để tôi ngồi phát biểu thì tôi là bà cụ 86 tuổi , còn để tôi đứng phát biểu thì tôi là người chỉ có 68 tuổi thôi làm mọi người cười rộ lên vui vẻ . Và tôi đã đứng phát biểu cả tiếng đồng hồ với mọi người . Ở cái tuổi 87 như Cô tôi thấy Cô có một trí nhớ rất tốt . Cô vẫn nhớ được bức thư tình đầu tiên Thượng tướng Vũ Lăng viết cho Cô cách đây 70 năm vào ngày tháng nào , rồi Thượng tướng Vũ Lăng viết tất cả bao nhiêu bức thư cho Cô . Có lẽ ngoài trí nhớ Cô phải có một tình yêu sâu sắc như thế nào với Thượng tướng Vũ Lăng mới có thể nhớ được chi tiết đến vậy . Thật cảm phục . Rồi Cô kể chuyện đám cưới của Cô với Tướng Vũ Lăng . Cô bảo một hôm đang làm việc ở cơ quan ( cơ quan Cô lúc đó ở Việt Bắc ) thì anh Lê Thản đến gặp Cô nói :
Em về nhà ngay để tổ chức đám cưới với Vũ Lăng . Nghe anh Thản nói vậy tôi thật bất ngờ . Tôi nghĩ sao lại lạ thế nhỉ ? Chả ai trao đổi trước gì với tôi cả mà lại tổ chức cưới . Khi tôi về đến nhà ở Đại Từ thì chẳng thấy anh Vũ Lăng đâu , chỉ thấy mỗi chú công vụ của anh . Hoá ra anh Lê Thản - phụ trách chính trị - hậu cần cơ quan tôi và anh Hải Trung - Thủ trưởng cơ quan anh Vũ Lăng biết chúng tôi yêu nhau và rất yêu quý cả 2 chúng tôi nên đã bàn đứng ra tổ chức đám cưới cho chúng tôi . Bàn là vậy nhưng anh Hải Trung lại quên chưa báo cho anh Vũ Lăng biết nên mới xảy ra chuyện như vậy . Sau 2 năm yêu nhau , năm 1951 chúng tôi chính thức tổ chức cưới . Kể chuyện về Tướng Vũ Lăng với tôi Cô bảo : ông Vũ Lăng nhà tôi nóng tính và rất nghiêm . Lính ăn một trái cây của nhà dân cũng bị phê bình . Một hôm tôi và ông đến một cơ quan . Người ta mời ăn sầu riêng . Ăn một múi thấy ngon quá định hỏi mua mấy quả đem về ăn nhưng biết làm vậy ở đây anh Vũ Lăng sẽ không đồng ý . Tôi nháy chú công vụ , rồi đưa tiền bảo chú ra chợ mua . Lúc về , chú công vụ đi trước chúng tôi , 2 tay sách 2 quả sầu riêng . Thấy vậy anh Vũ Lăng hỏi ngay sầu riêng này ở đâu . Khi chú công vụ nói tôi đưa tiền ra chợ mua lúc đó nhà tôi mới thôi . Khi tôi hỏi cảm tưởng của Cô khi nghe quân ta giải phóng Buôn Ma Thuột thế nào . Cô bảo đến bây giờ Cô vẫn nhớ rất rõ ấn tượng khi nghe tin chiến thắng Buôn Ma Thuột . Sáng hôm đó vẫn còn sớm anh Phan Bình lúc đó phụ trách công tác tình báo của Quân đội cùng ở trong khu tập thể Lý Nam Đế , gần nhà tôi , chạy sang kêu lên :
Chị Hoa ơi ! Buôn Ma Thuột giải phóng rồi ! Vũ Lăng lần này nhất định là Anh hùng !
Nghe anh Phan Bình nói vậy cả nhà tôi đều rất vui mừng vì biết nhà tôi anh Vũ Lăng là người chỉ huy trận đánh này . Rồi Cô kể : Sở dĩ trận Buôn Ma Thuột thành công nhanh chóng có một phần là nhà tôi trước đây khi là Cục trưởng Cục tác chiến đã ở trong tổ đặc biệt gồm 3 người ( Lê Trọng Tấn , Vũ Lăng , Lê Hữu Đức do anh Lê Trọng Tấn lúc đó là Tổng tham mưu trưởng là tổ trưởng ) soạn thảo kế hoạch giải phóng Miền Nam trong 2 năm 1975 - 1976 trong đó có kế hoạch tác chiến ở Tây Nguyên , nên khi vào làm chỉ huy ở Tây Nguyên anh đã nắm khá chắc được ý đồ của cấp trên nên thuận lợi cho công tác chỉ huy . Trong lúc mấy anh em chúng tôi trò chuyện về chuyện đánh Bộ Tổng tham mưu Ngụy và cắm cờ ở đây sáng 30/4/75 . Cô lắng nghe rồi kể : Cô có được nghe anh phụ trách công tác tình báo ở Sài Gòn năm 1975 , sau này ở cùng Quận 3 với Cô kể : Trong hội nghị Tổng kết Chiến dịch Hồ Chí Minh ở Đà Lạt năm 1975 , khi anh Vũ Lăng báo cáo diễn biến việc Quân đoàn 3 đánh chiếm và cắm cờ ở Bộ Tổng tham mưu Ngụy . Khi Quân đoàn 1 lên báo cáo cũng nói Quân đoàn 1 đánh chiếm và cắm cờ ở Bộ Tổng tham mưu Ngụy . Như vậy chỉ có một mục tiêu mà 2 đơn vị đều nói đánh chiếm và cắm cờ . Tôi đứng lên phát biểu bảo :
Tôi không biết đơn vị nào đánh chiếm và cắm cờ ở Bộ Tổng tham mưu nhưng tôi khảng định đó là đơn vị đánh từ sân bay Tân Sơn Nhất đánh sang .
Mà đánh từ Tân Sơn Nhất đánh sang thì chắc chắn là Quân đoàn 3. Như vậy việc đánh vào Bộ tổng tham mưu Ngụy chắc chắn là Quân đoàn 3. Rồi Cô bảo : ông nhà tôi kể ( Tướng Vũ Lăng ): Đêm 30/4/1975 , ông đang ở trong toà nhà Tổng hành dinh Bộ Tổng tham mưu Ngụy thì nhận được điện thoại từ Tư lệnh Quân đoàn 1 gọi đến nói là lệnh của trên Quân đoàn 1 sẽ vào canh giữ toà nhà Tổng hành dinh Bộ tổng tham mưu Ngụy thay Quân đoàn 3 . Tôi hỏi Cô khi nhận điện thoại từ Tư lệnh Quân đoàn 1 thì Tướng Vũ Lăng trả lời sao . Cô bảo Ông không trả lời gì . Sự kiện trên càng chứng minh Quân đoàn 3 mới là đơn vị đánh chiếm trước và cắm cờ trước ở Bộ Tổng tham mưu Ngụy .
Cuộc trò chuyện với Cô kéo dài tới gần 2 tiếng đồng hồ . Sợ Cô mệt chúng tôi xin phép ra về . Cô bắt tay từng người rất thân thiết rồi nói : Được gặp các anh hôm nay tôi có cảm giác như được gặp nhà tôi . Rồi Cô hẹn chúng tôi 2 tháng sau Cô lại ra Hà Nôi để về quê dự gắn biển con đường dài 2 km ở quê Thanh Trì - Hà Nội mang tên ông .
Nguyễn Đình Thi
