Để bạn đọc hiểu rõ về trận đánh có bức hình 3 chiếc xe tăng cháy, Trang Lính Tây Nguyên xin đăng lại bài viết của Nguyễn Đình Thi, lúc đó là chính trị viên phó đại đội 2 - Trung đoàn 24 - Sư đoàn 10, đại đội đi trên 3 chiếc xe tăng bị cháy này .
LĂNG CHA CẢ - SÀI GÒN NGÀY 30 THÁNG 4 NĂM 1975
( phần 2 )
Ghi chép của Nguyễn Đình Thi - Trung đoàn 24
... 8 giờ sáng 30/4 , sau khi vượt qua ngã tư Bảy Hiền đội hình xe tăng đi cùng đại đội 2 tiến tới Lăng Cha Cả . Lăng Cha Cả là khu Lăng mộ của một giáo sĩ người Pháp có tên là Bá Đa Lộc, rộng chừng 2.000m2, ba mặt đều trống, rất tốt cho việc phòng thủ. Từ đây tới cổng số 5 Sân bay không xa, chừng hơn 200m, cách Bộ Tổng tham mưu Ngụy cũng chừng 300 đến 400m. Đây là hai khu vực quân sự rất trọng yếu nên địch phòng thủ ở đây rất mạnh: Xe tăng, xe bọc thép, hoả lực các loại, hỏa tiễn chống tăng M72 được chúng bố trí ở những vị trí hiểm yếu và trên các nóc nhà , cả trên các xe di động. Ngoài số quân đã có sẵn ở đây, ngày 26/4/75, chúng còn tăng cường cho hai khu vực này Liên đoàn 81- biệt cách Nhảy Dù với số quân trên 1000 tên, do thiếu tá Phạm Châu Tài chỉ huy. Mật độ quân số bố phòng của địch ở đây như vậy là rất lớn, lại là lực lượng tinh nhuệ nhất của quân Ngụy Sài Gòn .
Sau khi chiếm được một phần khu vực Lăng Cha Cả, xe tăng, xe bọc thép của Đại đội 2 và đại đội 7 đánh phát triển theo dãy phố bên phải đường Võ Tánh. Địa hình ở đây rất bất lợi cho ta vì tầm nhìn phía bên phải bị che khuất bởi dãy nhà , mà hỏa lực của chúng lại tập trung nhiều ở hướng này (phía trước Bộ Tổng Tham mưu). Xe tăng đầu tiên 875 vừa vượt hết dãy phố, nhô đầu ra khoảng trống thì bị hỏa tiễn M72 đặt trên một cái tháp đang xây dở ở phía trước cổng Bộ Tổng Tham mưu bắn tới. Đứng cách xe tăng 875 chừng 30m, tôi thấy một quả cầu lửa lớn bùng lên ở phía đầu xe, bộ đội ngồi trên xe rơi tự do xuống đất. Từ phía sau chiếc xe tăng thứ 2 tiếp tục lao lên . Cũng như chiếc xe tăng 875, chiếc xe này vừa nhô đầu ra khỏi dãy phố, lại trúng hỏa tiễn của địch, xe bốc cháy dữ dội . 2 chiếc xe tăng vừa cháy chặn mất đường . Bất chấp nguy hiểm , lách sang trái hai chiếc xe vừa cháy, chiếc xe tăng thứ ba húc tung dải phân cách đường , tiếp tục lao lên, nhưng vừa nhô ra khỏi khoảng trống của dãy nhà, lại bị bắn cháy.
Thế là trong vòng chưa đầy 20 phút cả ba chiếc xe tăng của ta đã cháy tại đây- Lăng Cha Cả. Thật đau xót. Thật đáng khâm phục các chiến sỹ xe tăng quả cảm, anh hùng .
Không biết có phải bọn địch được tiếp sức bởi việc bắn cháy xe của ta hay không mà lúc này chúng bắn ra càng dữ dội. Đạn nổ khắp nơi, liên hồi, tôn che trên mái hiên rơi loảng xoảng. Cả khu vực Lăng Cha Cả mù mịt khói đạn. Tôi cùng mấy anh em của Đại đội 2 bị thương ở chiếc xe tăng đầu tiên gồm có Thêu - văn thư, Thiện – A trưởng, Thếnh – B phó , Tô - A phó , Việt - chiến sỹ nằm rạp ở hè tránh đạn. May quá số anh em này chỉ bị thương nhẹ. Chỉ có Thêu bị một mảnh đạn xuyên qua hàm, đa số còn lại bị bỏng và bị sức ép. Nằm ở hè được một lúc , thấy không an toàn vì chỗ nãy trống trơn , mảnh đạn địch bay vèo vèo, rất nguy hiểm. Không cẩn thận anh em thương binh lại bị thương một lần nữa. Mấy lần định đưa anh em lùi lại phía sau nhưng đều không được vì đạn nổ dữ quá. Tôi và mấy anh em quyết định đập mạnh vào cửa xếp ngôi nhà chúng tôi đang nằm tránh đạn, gọi chủ nhà ra mở cửa. Gọi mấy lần không thấy thưa, đang định phá cửa thì may quá ông chủ nhà ra mở cửa. Cửa mở, mọi người ào vào trong. Việt đi cùng tôi hỏi ông chủ nhà.
- Có lối nào xuống phía sau được không ông? Lúc đầu ông có vẻ sợ sệt. Không biết có phải ông sợ chúng tôi hay sợ đạn địch đang nổ? Nhưng chỉ một lát sau ông lấy chìa khoá, mở cửa sau nhà ra một con hẻm, rồi chỉ dẫn cho chúng tôi lùi xuống phía sau.
Sau ngày giải phóng Phạm Minh Việt - chiến sĩ cùng tôi vào nhà ông hôm đó có trở lại thăm ông và gia đình. Ông cho biết: ông là người Hà Đông, vào đây từ năm 1954, vốn là thợ may từ ngày ở miền Bắc, khi vào đây ông vẫn làm nghề này. Lấy tên là tiệm may Hải Phòng. 41 năm rồi không biết ông có còn không? nhưng tấm lòng của ông hôm đó thì chúng tôi vẫn luôn nhớ mãi.
Vừa lùi xuống đầu đường Trương Minh Ký thì thấy đạn địch từ đâu bắn đến chiu chíu trước mặt, cày thành từng vệt trên đường nhựa. Ngoảnh lại phía sau, tôi giật mình nhìn thấy một chiếc trực thăng đỗ trên nóc ngôi nhà bên kia đường Trương Minh Ký. Hoá ra bọn địch ở đây đang bắn xuống chúng tôi. Tôi hô mọi người dùng AK bắn về phía bọn này. Một lúc sau thấy tiếng súng của địch ở đây im hẳn. Sau này tìm hiểu tôi được biết. Chiếc trực thăng đó chiều 29/4 có nhiệm vụ đến đón gia đình một viên tướng Ngụy đi di tản. Khi cất cánh, cánh máy bay va đập vào nhà bên cạnh, bị hỏng. Máy bay không bay lên được, phải nằm lại.
Khi tôi và mấy anh em Đại đội 2 lùi xuống được phía sau thì đội hình tiểu đoàn 5 phát triển lên cũng dồn lại ở khu vực đầu Lăng Cha Cả. Xe tăng, xe bọc thép của ta cũng ùn lại tại đây. Gặp 2 khẩu cối, 1 khẩu 82 ly, 1 khẩu 60 ly ( chắc là của Đại đội 8 - Tiểu đoàn 5 ) đang ùn ở đó. Tôi yêu cầu anh em đặt khẩu cối ngay giữa đường, bắn cầu vồng vào phía trong. Vì lúc này vướng nhà, hỏa lực xe tăng không phát huy được. Mặc dù không phải cán bộ chỉ huy trực tiếp của phân đội này. Nhưng nghe tôi nói, anh em chấp hành ngay. Cả 2 khấu cối cứ thế liên tục nã đạn vào sâu phía trong, bắn tới lúc không còn quả đạn nào.
Tôi biết được Dương Văn Minh – Tổng thống ngụy quyền Sài Gòn tuyên bố đầu hàng khi lệnh này trôi qua khoảng hơn 20 phút. Chả là lúc đang đánh nhau thì thấy một đoàn xe lam 4 - 5 chiếc, trên xe toàn thanh niên đeo băng đỏ. Trống, chiêng rầm rầm, xe nào cũng treo cờ giải phóng, chạy từ phía ngã tư Bảy Hiền lên. Hô lớn:
- Dương Văn Minh đầu hàng rồi các chú ơi!
- Hòa bình rồi các chú ơi!
Thấy vậy tôi đứng ra giữa đường ngăn và nói lớn:
- Yêu cầu tất cả quay lại. Ở đây vẫn còn đang đánh nhau !
Số thanh niên này có vẻ chưa tin lời tôi nói. Đúng lúc đó pháo của địch bắn tới, nổ rầm rầm. Cả đoàn xe hốt hoảng, rú ga quay đầu chạy.
Khi tiếng súng ở các nơi trong nội đô Sài Gòn thưa dần sau tuyên bố đầu hàng của Dương Văn Minh thì tại khu vực Lăng Cha Cả cuộc chiến của tiểu đoàn 5 – Trung đoàn 24 vẫn diễn ra rất ác liệt. Bọn lính dù ở đây quả là rất ngoan cố. Chúng vẫn coi như chưa biết gì về lệnh đầu hàng của Dương Văn Minh. Trung đoàn trưởng Vũ Tài quyết định điều hai khẩu pháo 85 ly nòng dài lên hỗ trợ tiểu đoàn 5 tấn công. Khẩu đội pháo đầu tiên của Trung Đoàn 4 - Pháo binh do Đại đội trưởng Chính - quê Ninh Bình chỉ huy vừa vào tới khu vực bên trái Lăng Cha Cả , đang triển khai pháo, chưa kịp nổ súng, lại trúng hỏa tiễn của địch. Pháo hỏng, cả khẩu đội cùng Đại đội trưởng Chính hy sinh. Trước tình hình pháo binh chưa thể triển khai tấn công được. Trung đoàn phó Trương Văn Việt và Tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 5 – Lê Xuân Chuyển quyết định đột phá sang khu vực bên trái Lăng Cha Cả. Bộ binh các đại đội 5, 6, 7 chia thành 2 mũi. Một mũi cùng xe tăng đánh theo cổng số 5. Một mũi đánh vào cổng phía Tây. Tại cổng số 5, địch vẫn chống trả rất quyết liệt, thêm 3 xe tăng nữa của ta lại bị địch bắn hỏng nặng. Các chiến sỹ xe tăng không dời xe, dùng súng 12,7 ly trên xe bắn hỗ trợ cho bộ binh tấn công. Ở cổng phía Tây, 3 xe tăng của Đại đội 1 cùng 4 xe thiết giáp của Đại đội 11 phát triển khá thuận lợi đã nhanh chóng cùng bộ binh Đại đội 5 và 6 đánh thẳng vào trong Sân bay. Chiếm được Bộ Tư lệnh Sư đoàn 5 không quân, Khu truyền tin, Khu cố vấn, Khu ra đa. Toàn bộ quân địch còn lại ở đây đã nhanh chóng bị tiêu diệt .
Trong lúc tôi và một số anh em của đại đội 2 đi cùng xe tăng đánh nhau ở khu vực Lăng Cha Cả thì đại đội 2 lúc trước do nhận lệnh nhầm, đã được lệnh quay trở lại cùng đội hình tiểu đoàn 4 đánh vào Bộ Tư lệnh Sư đoàn Dù ở đường Hoàng Hoa Thám . Lúc 10h30, tiểu đoàn 4 đã tấn công vào Bộ Tư lệnh Sư đoàn Dù. Địch ở đây chống cự yếu ớt rồi bỏ chạy. Lợi dụng địa hình Sư đoàn Dù tiểu đoàn 4 vừa chiếm, tiểu đoàn 6 đánh phát triển vào trong Sân bay từ hướng Tây Bắc. Chiếm được Bộ tư lệnh Không quân và gặp phái đoàn quân sự của ta ở đây. 11giờ 30, Trung đoàn đã làm chủ hoàn toàn sân bay Tân Sơn Nhất .
Chiều 30/4 tôi và một số anh em đại đội 2 được giao nhiệm vụ giải quyết công tác tử sỹ tại khu vực 3 chiếc xe tăng cháy. Tôi nhận ra anh Khúc Duy My. Trợ lý tác chiến của tiểu đoàn, chết nằm ở bên trái chiếc xe tăng cháy đầu tiên. Anh đi cùng anh em Đại đội 2 trên chiếc xe tăng này. Lúc ở Ban Tuyên huấn Trung Đoàn cùng tôi ,anh là đội trưởng đội Tuyên văn. Anh có biệt tài kéo nhị và diễn hài. Là lính Văn nghệ nhưng anh vẫn mang đậm chất nông dân, hút thuốc lào liên tục, giọng thì lúc nào cũng têu tếu. Sáng nay, lúc dừng chân ở đường Lê Văn Duyệt chờ lệnh tấn công, tôi và anh còn đứng nói chuyện với nhau. Anh đi đi lại lại trong đội hình tiểu đoàn, tay lăm lăm khẩu K54, trông thật hài. Anh hy sinh vào đúng những phút cuối của cuộc chiến. Xót xa làm sao! Thế là 5 anh em trong đội Tuyên văn xuống đơn vị hồi đầu năm, hôm nay anh là người thứ 3 lại ra đi, trước đó là anh Then và Thành.
Khoảng 16 giờ, tôi và mấy anh em Đại dội 2 mới giải quyết xong công việc ở chỗ những chiếc xe tăng cháy. Sài Gòn lúc này đã sang chiều, nắng vàng trải nhẹ trên các đường phố, gió từ sông Sài Gòn thổi vào mát rượi. Đường phố rợp cờ, hoa, người đông nghịt, trong đó có rất nhiều binh lính của chế độ Sài Gòn cởi trần, đi chân đất, mặc mỗi chiếc quần đùi. Quần áo, phù hiệu, giày, mũ và các thứ liên quan đến lính Ngụy họ vứt đi hết. Đi từ hướng Củ Chi vào nội thành. Họ cũng vui mừng không kém gì chúng tôi. Chiến tranh dài dằng dặc thế là đã kết thúc.
Sau ngày giải phóng, mỗi lần từ Miền Bắc vào Sài Gòn, tôi đều trở lại Lăng Cha Cả để tìm dấu tích kỷ niệm xưa và thắp nén nhang cho đồng đội. Lần trở lại gần đây, tôi không còn nhận ra Lăng Cha Cả năm xưa nữa. Khu vực này đã đổi khác hoàn toàn. Cả cái Lăng Cha Cả giờ cũng không còn. Nơi đây giờ là một nút giao thông rộng lớn, rất đẹp, có nhiều bồn hoa, cây xanh, người đi lại nhộn nhịp suốt ngày đêm. Có cả một cây cầu vượt lớn bắc ngang qua. Chạnh lòng, tôi ao ước: Nơi đây nếu không có một tượng đài, thì cũng có một tấm bia ghi lại TRẬN ĐÁNH ÁC LIỆT VÀ KÉO DÀI NHẤT TRONG NGÀY 30/4/75 Ở SÀI GÒN để những người hàng ngày đi qua đây và thế hệ mai sau không quên những người đã ngã xuống tại mảnh đất này: LĂNG CHA CẢ - SÀI GÒN
Hình ảnh 3 chiếc xe tăng của ta bị địch bắn cháy tại Lăng Cha Cả sáng 30/4/75 ( ảnh của phóng viên người Pháp )
